Köpeklerde mantar hastalığı tedavi edilmediği durumlarda köpekler için büyük sorunlar oluşturabilen bulaşıcı bir hastalıktır. Mantarlar köpeklere bulaştığı zaman sporlar üreten parazitik organizmalardır. Doğal ortamda birçok çeşit mantar bulunmaktadır fakat bu mantarların çok az bir türü köpeklerde enfeksiyona sebep olur.
İçindekiler
Köpeklerde Mantar Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Mantar hastalığı tedavi edilmediği durumlarda hızla yayılma gösterebilir ve bu durum köpek sahipleri için de sıkıntılı bir durum oluşturabilir. köpeklerde mantar hastalığı insana bulaşır mı sorusunun cevabı bu aşamada evet olacaktır çünkü köpeklerdeki mantar hastalığı zoonoz karakterdedir yani insana bulaşabilme özelliğine sahiptir.
Köpeklerdeki mantar hastalığı kedilerde olduğu gibi yaygın görülür. Kedi ve köpeklerde oluşan mantar enfeksiyonlarının çoğuna aynı tür mantarlar sebep olmaktadır. Bazı mantarlar kedilerde daha fazla enfeksiyona sebep olabilirken, kedilerde daha fazla yaygınken; bazı mantar türleri köpeklerde daha fazla enfeksiyona sebep olur ve köpeklerde daha yaygındır.
Mantarlar genellikle mantar yönünden zengin topraklarda oluşan enfekte topraktan köpeklerde mantar hastalığı neden olur. Mantar enfeksiyonları en genel haliyle köpeklere mantarın solunması, yutulması yoluyla bulaşır. Bir diğer bulaşma şekli ise mantar enfeksiyonu bulaşan bir köpeğe yakın temas sonucuyla ya da mantar ile kontamine bir nesnenin köpeğin yarasından ya da çiziklerinden deri yoluyla içeri girmesi şekliyle gerçekleşir. Doğa yürüyüşleri esnasında topraktan köpeğe kolaylıkla mantar enfeksiyonu bulaşabilir.
Mantarlar türlerine göre kendilerine farklı tipte konakçı seçerler. Bazı mantar türleri sağlıklı köpekleri konakçı olarak seçerken, bazı mantarlar ise bağışıklık sistemi zayıf ve yetersiz olan köpekleri konakçı olarak seçer. Bağışıklık sistemi zayıf olan köpekler genellikle risk grubundadır. Yetersiz beslenen, hasta (kanser, lösemi vb.), stres altındaki, steroid ilaçlar kullanan köpek çeşitleri bağışıklık sistemi zayıf olan köpeklerdir. Ayrıca yavru köpeklerin ve yaşı ilerlemiş köpeklerin de bağışıklık sistemleri zayıftır bu nedenle bazı türdeki mantarlar için ideal bir konak olurlar.
Elde edilen verilere göre antimikrobiyal gibi mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyon hastalıklarını tedavi etmek için kullanılan ilaçların ve immunsupresiflerin yani bağışıklık sitemini baskılayıcı ilaçların uzun süreli kullanımı da mantar enfeksiyonun oluşma / bulaşma riskini de arttırdığı görülmektedir.
Köpeklerde mantar enfeksiyonuna sebep olan en yaygın mantar çeşitleri şu şekildedir:
- Aspergilloz
- Burun aspergillozu / nazal aspergilloz
- Yaygın aspergilloz
- Kandidiyaz
- Koksidioidomikoz (Vadi Ateşi)
- Kriptokokkoz
- Jeotrikoz
- Histoplazmoz
- Mycetomas
- Blastomikoz
- Oomikoz (Pythiosis ve Lagenidiosis)
- Phaeohyphomycosis
- Rinosporidiyoz
- Sporotrikoz
Aspergilloz Enfeksiyonu Çeşitleri Nelerdir? Neye Sebep Olur?
Aspergilloz mantarı enfeksiyonu aspergillus mantarının birkaç türünün neden olduğu bir mantar enfeksiyonu çeşididir. Tüm evcil hayvanlarda görülebilme özelliğine sahip en yaygın mantar çeşididir. Köpeklerde aspergilloz solunum yollarını etkileyebilen ve başka bölgelere de yayılma gösterebilen bir mantar enfeksiyonudur. Aspergillozdan etkilenen köpeklerin farklı özellikleri ve farklı semptomları olabilmektedir.
Burun boşluğu ve sinüsleri etkileyen nazal aspergilloz enfeksiyon hastalığı aspergillus fumigatus mantarından kaynaklanmaktadır. Nazal aspergilloz genellikle burun boşluğuna etki eden ve pek fazla yayılma göstermeyen bir mantar enfeksiyonu çeşididir. Burun bölgesini işgal eden nazal aspergilloz mantarları genellikle kendisine sağlıklı köpekleri konakçı olarak seçer ve en sık uzun burunlu köpek ırklarında görülür.
Aspergilloz enfeskiyonu belirtileri şu durumları içerebilir:
- Uyuşukluk
- Kanlı burun akıntısı
- Burunda ağrı meydana gelme
- Hapşırma
- Burun delikleri çevresinde lezyonların gözlemlenmesi ve ülserler
Köpeklerde mantar hastalığı ilaçları nazal aspergilloz teşhisi yapılan köpekler için burun boşluğuna ve burun bölgesine uygulanan antifungal ilaçlar ve gerekirse ağızdan yutulan antifugal ilaçları içerir. Yaygın aspergilloz çeşidinde ise enfeksiyona genellikle aspergillus tereus, aspergillus deflectus ve aspergillus niger mantarları sebep olmaktadır. Yaygın aspergilloz enfeksiyonu en çok Alman çoban köpeklerinde görülür.
Yaygın aspergilloz hastalığında mantar solunum yolunu tutar ve buradan akciğerlere geçer. Genellikle enfeskiyon kan dolaşımına sıçrar ve buradan da omurgalara ve böbreklere doğru ilerleme gösterir. Organlar ile birlikte kas sistemi ve kemik sistemi de etkilenebilir.
Yaygın aspergilloz hastalığı belirtileri arasında:
- Kısmi felç
- Topallık
- Nörolojik belirtiler
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Kas kaybı
- Yüksek ateş
- Halsizlik
- Uyuşukluk
- Kusma
- İdrarda kan
- İdrar kaçırma
- Lenf düğümü büyümesi
Durumları gözlenebilmektedir. Bağışıklık sistemi zayıf olan hasta köpeklerin çoğu yaygın aspergilloz enfeksiyon hastalığında iyi bir tedaviye rağmen ölebilmektedir. Köpeklerde mantar hastalığı tedavisi yaygın aspergilloz enfeksiyonunda karmaşık olabilmektedir.
Kandidiyaz Enfeksiyonu Nedir? Neye Sebep Olur?
Kandidiyaz mantar enfeksiyonuna genellikle candida albicans mantarı neden olur ve köpeklerde nadir olarak görülür. Kandidiyaz enfeksiyonundan mukoza zarları, cilt ve mide-bağırsak sistemleri etkilenir.
Köpeklerde mantar ilacı kandidiyaz mantar enfeksiyonu için topikal uygulama gerektiren antifungal merhemlerden oluşmaktadır ve bazı durumlarda damar yolundan ilaçlar enjekte edilebilir.
Koksidioidomikoz (Vadi Ateşi) Enfeksiyonu Nedir? Neye Sebep Olur?
Koksidioidomikoz mantar enfeksiyonuna genellikle coccidioides immitis mantarı neden olur ve mantar sporlarının solunmasıyla oluşan, köpekler arsında bulaşıcı olmayan bir enfeksiyon çeşididir.
İnsanlar ve kediler vadi ateşi hastalığından etkilenebilirler ancak bu hastalığa en çok köpekler yatkınlık gösterir. Köpeklerde mantar hastalığı belirtileri vadi ateşi enfeksiyonu için köpeğin durumuna ve enfeksiyonun yayılma şekline / hızına göre farklılık gösterebilmektedir. Vadi ateşi genellikle solunum yollarını etkileyen bir hastalıktır ancak buradan gözlere, kemiklere, eklemlere bulaşma gösterebilir. Vadi ateşsi hastalığının genel belirtileri ise şu şekildedir:
- Kronik öksürük
- İştahsızlık
- Topallama
- Yüksek ateş
- İshal
- Deride lezyonlar ve ülserler
Vadi ateşi teşhisi koyulan köpekler için hastalık tedavisi enfeksiyonun vücuda yayıldığı durumlarda 12 ay sürebilmektedir. Eğer hastalık ortaya çıktığında kronik solunum yolu hastalıkları da oluştuysa uzun süre antifungal ilaçların kullanılmasına ihtiyaç duyulabilir. Vadi ateşi hastalığı tedavisi solunum yolu belirtilerini ortadan kaldırma için etkilidir fakat enfeksiyonun yayılımına göre ve köpeğin sağlık durumuna göre risk durumu oluşabilmektedir.
Kriptokokkoz Enfeksiyonu Nedir? Neye Sebep Olur?
Cryptococcus neoformans and cryptococcus gattii mantarları kriptokokkoz enfeksiyon hastalıklarının oluşmasına neden olur. Bu enfeksiyon çeşidinde solunum yolları başta olmak üzere, merkezi sinir sistemi, göz, burun boşluğu ve cilt de etkilenebilir. Kriptokokkoz enfeksiyonu mantarları genellikle bağışıklık sistemi zayıf olan köpekleri konakçı olarak seçer.
Köpeklerde kriptokokkoz enfeksiyon belirtileri şu şekildedir:
- Merkezi sinir sistemi tutulumu sonucu oluşan anormal göz hareketleri, yüz felci, nöbetler ve daire çizme gibi belirtiler.
- Göz iltihabı ve gözde kanama
- Burunlar ve akciğerlerde nodüller
Kriptokokkoz enfeksiyon hastalığı köpeklerde mantar hastalığı nasıl tedavi edilir durumu için yaygın tedavi yöntemlerini içerir. Burun içi oluşan nodüller cerrahi yöntemle temizlenir ve enfeksiyon için antifungal ilaçlar kullanılır. Tedavi / tedavi süresi enfeksiyonun yayılma şekline göre köpeğin sağlık durumuna göre değişkenlik gösterecektir ancak bağışıklık sistemi zayıf olan köpeklerde iyileşme oranı düşüktür ve ölümler gerçekleşebilmektedir.
Köpeklerde meydana gelen mantarların neden olduğu histoplazmoz, misetom, blastomikoz, oomikoz (Pythiosis ve Lagenidiosis), feohifomikoz, finosporidiyoz ve sporotrikoz enfeksiyonları köpeklerde nispeten nadir görülür ve enfeksiyonun her çeşidi için zayıf bağışıklık sistemine sahip köpekler risk altındadır.
Köpeklerde mantar hastalığı öldürür mü sorusunun yanıtı zayıf bağışık sistemine sahip olan köpekler için bu risk hep olacaktır. Ancak bazı durumlarda mantar hastalığı sağlıklı bir köpekte de tedavi edilmediği sürece (özellikle yayılma eğilimi olan mantar enfeksiyonlarında) çeşitli komplikasyonlara yol açabilir ve köpeği öldürebilir. Bu nedenle köpekte mantar hastalığının belirtileri görülmeye başlandığında vakit kaybetmeden tedaviye başlanması gerekir.